Ga naar de inhoud
Home » Stappenplan energieneutraal wonen

Stappenplan energieneutraal wonen

Warm Medemblik helpt je met een stappenplan om energieneutraal te kunnen wonen, lees hieronder hoe we dat aanpakken.

Welke onderdelen komen er aan bod?

  1. Apparatuur, kan dat zuiniger?
  2. Isoleren
  3. Energiebehoefte
  4. Energiebronnen
  5. Warmtepomp
  6. Balans
  7. Afgiftesystemen
  8. Financieel
  9. Lariekoek
  10. Conclusies

Voor we beginnen

Voor we beginnen om een woning energieneutraal te maken, kunnen we al heel snel een inschatting maken of er dingen zijn die dit onmogelijk maken en waar we moeten beginnen:

  • Is het huis al geïsoleerd? Zo nee, dan is dit de eerste stap die zich het snelst terugverdient.
  • Is er binnen in huis plaats voor een warmtepomp? Denk aan een ruimte van 1 m2 en 2 m hoog.
  • Is anders buiten plaats voor een buitenunit en is er plek voor een bron (boring)?
  • Is er voldoende ruimte op het dak voor zonnepanelen? Denk aan 25-30 m2 of meer. Dit is nodig om het hele huis energieneutraal te maken. Zo niet, dan moet de elektriciteit gewoon uit het net gehaald worden. Elke ruimte op het dak is geschikt, behalve rechtop naar het noorden. De hellingshoek is nauwelijks van belang. Een plat dak is ook geschikt.
  • Is er voldoende financiering mogelijk? Denk aan € 15.000 – € 30.000. De hoogte van de benodigde investering is zeer sterk afhankelijk van de beginsituatie. Als er bijvoorbeeld al laagtemperatuur-verwarming zoals vloerverwarming is, dan kan dat zo € 6.000 schelen in de kosten. Daarnaast zijn er subsidies mogelijk en er zijn ook zeer aantrekkelijke gesubsidieerde leningen met een rente rond de 3,4 % (2022).

1. Apparatuur, kan dat zuiniger?

De eerste stap om een huis te verduurzamen is te kijken welke apparaten (veel) energie verbruiken. Als je daarop kunt besparen, is dat meteen winst.

Elke Watt die een jaar lang verbruikt wordt, kost 365 d x 24 h x € 0,51*= € 4,47 afgerond 5 euro per jaar. Dan is het goed om te realiseren dat een adapter, een zuinige TV of radio op stand-by ongeveer 1 W verbruikt.

Alles wat je bespaart, hoef je ook niet te betalen en ook niet te compenseren met zonnepanelen.
Een voorbeeld: een (10 jaar) oude koelkast en oude vrieskist evenals een oude wasmachine en droger kunnen samen zo 1500 kWh (€ 750) per jaar te veel verbruiken. Om dit te compenseren heb je 5 à 6 panelen nodig. Deze kosten, behalve extra ruimte op het dak, ook minstens € 1.500. Stop dit geld liever in moderne apparatuur: dubbel winst.

* Het gebruikte energietarief is een voorbeeld, gebruik voor deze rekensom je huidige energietarief.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/apparatuur/

2. Isoleren

Als een huis niet goed geïsoleerd is, verdwijnt er energie in de vorm van warmte. Anderzijds, met perfecte isolatie zou de temperatuur niet veranderen of zelfs oplopen als je in huis rondloopt of apparaten aan hebt staan. Een mens is immers ook een kleine verwarming evenals de apparaten in huis. Het is dus de kunst om ook warmteverlies te hebben, bijvoorbeeld via ventilatie. Bij oudere woningen zijn de verliezen altijd (veel) hoger. Wat je verliest aan warmte moet ook weer worden aangevuld en dat kost geld. De kunst is om een balans te vinden en dit op een zo goedkoop mogelijke manier te doen.

De meest efficiënte manier om energie en dus geld te besparen is isoleren. Voordat je begint met het plannen voor een warmtepomp en zonnepanelen, ga eerst kijken wat er geïsoleerd is of kan worden. Bovendien wat je bespaart door isoleren, hoef je later niet te stoken met een warmtepomp en vervolgens niet te compenseren met zonnepanelen. De installatie wordt daardoor kleiner, eenvoudiger en goedkoper. Het is comfortabeler en het bespaart flink. 

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/isoleren/

3. Energiebehoefte

Als we gaan verwarmen en/of koelen, willen we weten wat de behoefte zal zijn. Als we de behoefte weten, kunnen we kijken welke mogelijkheden er zijn. De behoefte bepalen we uit het gebruik van aardgas in voorgaande perioden, een heel belangrijke indicator voor de nieuwe situatie. Dan komt ook de warmtepomp al ter sprake. Aan welke voorwaarden moet de warmtepomp voldoen en hoe goed doen die apparaten het in de praktijk?

In het onderdeel energiebehoefte wordt de gebruikte hoeveelheid gas in kubieke meters, omgerekend naar de warmte in kWh (kiloWatt uur). Bij bestaande woningen is dit essentieel anders dan bij nieuwbouw evenals de gekozen oplossingen.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/behoefte/

4. Energiebronnen

Hier wordt een opsomming gegeven van welke mogelijkheden er zijn om gratis energie te gebruiken. Er zijn echter situaties waarin je, om die gratis energie te gebruiken, een dure installatie nodig hebt. Deze afweging wordt uitgebreid besproken. Het mooie is dat alleen deze gratis energiebronnen ook nog eens geen CO2 leveren in het milieu. Voorbeelden van gratis energie zijn elektriciteit uit zonlicht met zonnepanelen of warmte uit lucht of de grond met een warmtepomp.  

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/energiebronnen/

5. Warmtepomp

In het onderdeel “warmtepomp” wordt uitgelegd wat de voor- en nadelen zijn van verschillende typen warmtepompen. Let op: goedkoop is uiteindelijk vaak duurkoop.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/warmtepomp/

6. Balans

Met balans bedoelen we dat apparaten ongeveer net zoveel energie opnemen als afgeven, daarmee zou je flink kunnen besparen. Denk aan een accu, de energie die erin gaat, komt er op een ander moment weer uit. Dat zou een voordeel kunnen zijn als de salderingsregeling beëindigd wordt. Een WTW is een mooi voorbeeld: deze warmt frisse lucht op met de warme lucht die afgevoerd wordt. Per saldo kost het heel weinig energie.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/balans/

7. Afgiftesystemen

Bij afgiftesystemen moet je denken aan radiatoren, vloerverwarming of wandverwarming. Er moet immers warmte afgegeven worden. Bij koeling werkt het precies andersom, dan moet warmte opgenomen worden.

Radiatoren zijn van oudsher gebaseerd op warmtestraling en convectie. De warmtestraling werkt het best bij een hoge temperatuur. De afgifte door convectie is evenredig met het temperatuurverschil. Beiden werken dus het best bij hogere temperaturen als er weinig oppervlakte is.

Laagtemperatuur radiatoren kunnen met dezelfde dimensies hun warmte niet kwijt. De truc die is toegepast bij dit systeem, is de plaatsing van heel veel lamellen (oppervlakte) binnen dezelfde afmetingen en daar lucht door forceren met ventilatortjes op hele lage snelheid, zodat er heel weinig geluid vanaf komt. Dit zijn de zogenaamde LTV radiatoren. Deze systemen zijn zeer snel.

Wandverwarming en vloerverwarming is gebaseerd op het geven van een gelijkmatige, iets hogere temperatuur, aan een heel groot oppervlak. Het gevolg is dat er weinig convectie is. Dat is niet altijd een voordeel omdat er dan ook koudespots kunnen ontstaan. Vloerverwarming is zeer traag, bij een warmtepomp kan het soms zelfs dagen duren voordat een nieuwe temperatuur bereikt is. Wandverwarming is sneller maar ook hiermee kan het nog steeds uren duren voordat er een stabiele temperatuur bereikt is.

Voor meer informatie over dit onderwerp, zie https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/afgiftesystemen/

8. Financiën

In dit onderdeel wordt ingegaan op welke kosten er zijn, evenals de mogelijkheden voor financiering via bestaande subsidies of regelingen.

Voorbeeld:

Stel we nemen een warmtepomp met zonnepanelen om het huis energieneutraal te maken dan kost dit eenmalig € 30.000. We smeren dit uit over 15 jaar dan zijn de kosten € 2.000 per jaar. Je hebt echter nauwelijks of geen energierekening meer van € 2.400 per jaar. Per saldo betaal je dus niets.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/financieel/

9. Lariekoek

Helaas zijn er mensen/bedrijven die het niet zo nauw nemen met de informatie die ze geven. Dit komt vooral helaas door eigenbelang en voor financieel gewin.

Lees de onzinverhalen die verteld worden als het gaat om duurzaamheid in het onderdeel https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/lariekoek/

10. Conclusies

Zie voor de resultaten die Theo van Lieshout bereikt heeft met het energieneutraal maken van zijn jaren 70 huis het onderdeel https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/resultaten/

Tenslotte: het hele project in boekvorm

En mocht je willen weten hoe Theo van Lieshout het energieneutraal maken van zijn huis heeft aangepakt? Lees dan zijn boek “Een energieneutraal huis, het naadje van de kous – editie 2022” zie: https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/boeken/