Overzicht

Stappenplan

 voor we beginnen

  1. Apparatuur, kan dat zuiniger?
  2. Isoleren.
  3. Energiebehoefte
  4. Energiebronnen
  5. Warmtepomp
  6. Balans
  7. Afgiftesystemen
  8. Financieel
  9. Lariekoek
  10. Conclusies

Voor we beginnen

 Voor we beginnen kunnen we al heel snel een inschatting maken of er dingen zijn die het meteen onmogelijk maken om tot een energieneutraal huis te komen:

  • Is het huis al geïsoleerd? Zo nee, dan is dit de eerste stap die zich het snelst terugverdient.
  • Is er binnen plaats voor een warmtepomp? Denk aan 1 m2 en 2 m hoog.
  • Is er anders buiten plaats voor een buitenunit en is er plek voor een bron (boring)?
  • Is er voldoende dakruimte voor zonnepanelen? Denk aan 25-30 m2 of meer. Dit is nodig om het hele huis energieneutraal te maken. Zo niet, dan moet de elektriciteit gewoon uit het net gehaald worden. Alle plek op het dak is geschikt, behalve rechtop naar het noorden. De hellingshoek is nauwelijks van belang. Een plat dak is ook geschikt.
  • Is er voldoende financiering mogelijk? Denk aan € 15.000 – € 30.000. De hoogte van de benodigde investering is zeer sterk afhankelijk van de beginsituatie. Als er bijvoorbeeld al laagtemperatuurverwarming, zoals vloerverwarming, is, dan kan dat zo € 6.000 schelen in de kosten. Daarnaast zijn er subsidies mogelijk, en er zijn ook zeer aantrekkelijke gesubsidieerde leningen met een rente rond de 3,4 % (2022).

1. Apparatuur, kan dat zuiniger?

De eerste stap om een huis te verduurzamen is te kijken welke apparaten (veel) energie verbruiken. Als je daarop kunt besparen dan is dat meteen winst.

Elke Watt die een jaar lang verbruikt wordt, kost 365 d x 24 h x € 0,51 = € 4,47 afgerond 5 euro per jaar. Dan is het goed om te realiseren dat een adapter, een zuinige TV of radio op stand-by ongeveer 1 W verbruikt.

Alles wat je bespaart, hoef je ook niet te betalen en ook niet te compenseren met zonnepanelen. Een voorbeeld: een (10 jaar) oude koel en oude vrieskist evenals een oude wasmachine en droger kunnen samen zo 1500 kWh (€ 750) per jaar teveel verbruiken. Om dit te compenseren heb je 5 a 6 panelen nodig. Deze kosten behalve extra ruimte op het dak ook minstens € 1500. Stop dit geld dan liever in de moderne apparatuur: dubbel winst.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/apparatuur/

2. Isoleren

Als een huis niet goed geïsoleerd is, dan verdwijnt er energie in de vorm van warmte. Anderzijds, als er een perfecte isolatie zou zijn zou de temperatuur niet veranderen of zelfs oplopen als je in huis rondloopt of apparaten aan hebt staan. Een mens is immers ook een klein radiatortje evenals de apparaten in huis. Het is dus de kunst om ook wat warmteverliezen te hebben bijvoorbeeld met ventilatie. Bij de oudere woning, zoals in dit project, zijn de verliezen altijd (veel) hoger. Wat je verliest aan warmte moet weer aangevuld worden en dat kost geld. De kunst is nu om een balans te vinden en dit op een zo goedkoop mogelijke manier te doen.

De meest efficiënte manier om energie en dus geld te besparen is isoleren. Voordat je begint met het plannen voor een warmtepomp en zonnepanelen, ga dan eerst kijken wat er geïsoleerd is of kan worden. Bovendien wat je bespaart door isoleren, hoef je later niet te stoken met een warmtepomp en vervolgens niet te compenseren met zonnepanelen. De installatie wordt daardoor kleiner, eenvoudiger en goedkoper. Het is comfortabeler en het bespaart flink. 

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/isoleren/

3. Energiebehoefte

Als we straks gaan verwarmen en/of koelen, dan willen we weten wat de behoefte zal zijn. Als we de behoefte weten, dan kunnen we kijken welke mogelijkheden er zijn. De behoefte bepalen we uit het voorbije gebruik van aardgas, een heel belangrijke indicator voor de nieuwe situatie. Dan komt ook de warmtepomp al ter sprake. Aan welke voorwaarden moet de warmtepomp voldoen en hoe goed doen die apparaten het in de praktijk?

In het onderdeel energiebehoefte wordt de gebruikte hoeveelheid gas in kubieke meters, omgerekend naar de warmte in kWh (kiloWatt uur). Bij bestaande woningen is dit essentieel anders dan bij nieuwbouw evenals de gekozen oplossingen.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/behoefte/

4. Energiebronnen

Hier probeer ik een opsomming te maken van welke mogelijkheden er zijn om gratis energie te gebruiken. Er zijn echter situaties dat je om die gratis energie te gebruiken, een dure installatie nodig hebt. Deze afweging wordt uitgebreid besproken. Het mooie is dat alleen deze gratis energiebronnen ook nog eens geen CO2 leveren in het milieu. Voorbeelden van gratis energie zijn elektriciteit uit zonlicht met zonnepanelen of warmte uit lucht of de grond met een warmtepomp. 

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/energiebronnen/

5 Warmtepomp

Wellicht het belangrijkste onderdeel van de website. Steeds meer ben ik erachter gekomen dat onder het mom van duurzaam, de werkelijke eigenschappen anders en vooral beter worden voorgesteld dan dat ze zijn. Als je dan op het internet gaat zoeken word je vaak op het verkeerde been gezet. Zoek maar eens op “warmtepomp”. Meestal kom je terecht bij installateurs met een informatiewebsite van een tussenpersoon waar je voor het gemak 5 offertes kan krijgen en je alleen nog maar hoeft te tekenen bij het kruisje. Voor je het weet zit je vast aan een oplossing die je eigenlijk helemaal niet wilt. Hoewel het zeer eenvoudig is om zo een warmtepomp aan te schaffen is het meestal niet de goede keus.

In het onderdeel “warmtepomp” leg ik uit wat de voor- en nadelen zijn van verschillende typen warmtepompen. Goed lezen !! Goedkoop is uiteindelijk vaak duurkoop.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/warmtepomp/

6. Balans:

Met balans wordt bedoeld apparaten die ongeveer net zoveel energie opnemen als afgeven maar toch daarmee flink kunnen besparen.

Denk aan een accu, de energie die erin gaat, komt er op een ander moment ook weer uit. Dat zou een voordeel kunnen zijn als de salderingsregeling ophoudt te bestaan.

Een WTW is het mooiste voorbeeld: deze geeft frisse lucht en warmt deze op met de warme lucht die afgevoerd wordt. Per saldo kost het heel weinig energie.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/balans/

7. Afgiftesystemen:

Bij afgiftesystemen moeten we denken aan radiatoren, vloerverwarming of wandverwarming. Er moet immers warmte afgegeven worden. Bij koeling werkt het precies andersom, dan moet warmte opgenomen worden.

Radiatoren zijn van oudsher gebaseerd op warmtestraling en convectie. De warmtestraling werkt het best bij een hoge temperatuur. De afgifte door convectie is evenredig met het temperatuurverschil. Beiden werken dus het best bij hogere temperaturen als er weinig oppervlakte is.

Laagtemperatuur radiatoren kunnen met dezelfde dimensies hun warmte niet kwijt. De truc die dan wordt toegepast is binnen dezelfde afmetingen heel veel lamellen (oppervlakte) te plaatsen en daar lucht door te forceren met ventilatortjes op hele lage snelheid zodat er heel weinig geluid vanaf komt. Dit zijn de zogenaamde LTV radiatoren. Deze systemen zijn zeer snel.

Wandverwarming en vloerverwarming is gebaseerd om een heel groot oppervlak dezelfde, iets hogere temperatuur te geven. Het gevolg is dat er weinig convectie is. Dat is niet altijd een voordeel omdat er dan ook koudespots kunnen ontstaan. Vloerverwarming is zeer traag, bij een warmtepomp kan het soms zelfs dagen duren voordat een nieuwe temperatuur bereikt is. Wandverwarming is sneller maar daar kan het nog steeds uren duren voordat er een stabiele temperatuur is.

Voor een uitgebreide behandeling van dit onderwerp, zie https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/afgiftesystemen/

8. Financiën:

In dit menudeel wil ik graag aangeven welke kosten er zijn evenals de mogelijkheden om het toch mogelijk te maken met de bestaande subsidies of regelingen.

Er wordt heel veel stampij gemaakt dat het allemaal niet betaalbaar is. Dat is maar net hoe je het bekijkt. En ja, absoluut gezien is het veel geld.

Stel we nemen een warmtepomp met zonnepanelen om het huis energieneutraal te maken dan kost dit eenmalig € 30000. We smeren dit uit over 15 jaar dan zijn de kosten € 2000 per jaar. Je hebt echter  nauwelijks of geen energierekening meer van € 2400 per jaar. Per saldo betaal je dus niets.

Het is wel een investering die gedaan moet worden en daar zijn zeer aantrekkelijke regelingen voor.

Uitgebreide informatie op https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/financieel/

9. Lariekoek.

Helaas zijn er mensen/bedrijven die het niet zo nauw nemen met de informatie die ze geven. Dit komt vooral door eigenbelang. Ik heb daar een speciaal hoofdstuk aan gewijd. Schandalige zaken komen daar aan de orde. De mensen worden er gewoon ingeluisd. Men heeft mij gesommeerd om bepaalde informatie weg te halen (heb ik overigens niet gedaan omdat het aantoonbaar onjuist is wat men beweert). Lariekoek is nog een heel nette benaming.

Lees de onzinverhalen die verteld worden als het gaat om duurzaamheid in het onderdeel https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/lariekoek/

10. conclusies

Graag wil ik mijn resultaten de lezer niet onthouden. Mijn jaren 70 huis is nu helemaal energieneutraal en van het gas los. Zie hiervoor het onderdeel https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/resultaten/

Tenslotte: het hele project in boekvorm

Ik heb mijn huis in 2018 voorzien van een warmtepomp en begin 2021 van een WTW. Alle keuzes die ik gemaakt heb, heb ik zeer uitvoerig onderbouwd en gedocumenteerd. In eerste instantie was dit voor eigen gebruik. Toen bleek dat er veel belangstelling voor was heb ik het omgezet in een boek. Dit heet: “Een jaren 70 huis energieneutraal zonder gas: zo kan jij het ook.”. Inmiddels zijn er meerdere boeken waarvan de meest complete en actuele:

“Een energieneutraal huis, het naadje van de kous – editie 2022” verschijnt 28 juli 2022

Kijk voor de boeken bij https://www.huisenergieneutraalmaken.nl/boeken/

Theo van Lieshout